Olesznianie we władzach gminy Krasocin

Gromada Oleszno, jako samodzielna jednostka terytorialna funkcjonowała do końca 1972 roku. Na podstawie ustawy z dnia 29 listopada 1972 r. „O utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych” oraz uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach z dnia 8 grudnia 1872 r. gromada Oleszno weszła w skład gminy Krasocin w powiecie włoszczowskim, w województwie kieleckim. Pierwszym naczelnikiem gminy został Józef Sarbian, a w skład Gminnej Rady Narodowej w Krasocinie weszli wszyscy radni po zlikwidowanych Gromadzkich Radach Narodowych w Krasocinie, Mieczynie, Bukowej i Olesznie. Było ich aż 96, w tym 26 z Oleszna. Stanowisko przewodniczącego GRN powierzono radnemu z Oleszna Janowi Stępniowi. Sołtysem Oleszna w tym czasie był Leon Sobczyk.

Nowe wybory do Gminnej Rady Narodowej w Krasocinie odbyły się 9 grudnia 1973 r. Wśród 50 nowych radnych znalazło się 20 nazwisk z dawnego terenu działania Gromadzkiej Rady Narodowej w Olesznie: Stanisław Simlat (Chotów), Bolesław Zaucha (Kozia Wieś), Kornelia Struska ( wola Świdzińska), Jerzy Lichosik (Chotów), Jerzy Sałata (Kozia Wieś), Jan Zientara (Wola Świdzińska), Tadeusz Kowalczyk (Świdno), Anna Mikołajczyk (Świdno), Tadeusz Żmuda (Świdno), Zygmunt Karbowniak (Świdno), Antoni Syndybał (Żeleźnica), Zofia Cieślak (Oleszno), Bronisław Grabiec (Oleszno), Jan Stępień (Oleszno), Edward Kowalczyk (Oleszno), Edward Czarnogórski (Oleszno), Jan Barczyński (Oleszno), Helena Kowalczyk (Oleszno), Stanisław Kapelusz (Oleszno), Bronisław Barczyński (Oleszno). W skład Prezydium GRN wszedł radny z Oleszna Jan Stępień.

W kolejnej kadencji (1978 – 1984) w skład GRN w Krasocinie weszło czterech radnych z Oleszna: Bronisław Barczyński, Stanisław Kozieł, Józef Pasiński, Jan Stępień. W składzie Prezydium ponownie znalazł się Jan Stępień.

Następne wybory, po upływie sześciu lat, odbyły się 17 czerwca 1984 r. Kadencja poprzedniej rady upłynęła w roku 1982, ale ze względu na trwający jeszcze wówczas stan wojenny odłożono je o dwa lata. Radnymi reprezentującymi miejscowość Oleszno zostali: Bronisław Barczyński, Edward Karpiński, Józef Pasiński, Jan Stępień, Stefan Kapelusz. W skład Prezydium weszli mieszkańcy Oleszna: Józef Pasiński (zastępca przewodniczącego), Stefan Kapelusz, Bronisław Barczyński.

Dwóch radnych z Oleszna kierowało komisjami stałymi GRN: Stefan Kapelusz (Komisja do Spraw Rolnictwa), Bronisław Barczyński (Komisja do Spraw Przestrzegania prawa i Porządku Publicznego). W urzędzie gminy kierowniczką Urzędu Stanu Cywilnego została Władysława Piskorek, pracowała tam również Barbara Górska. Całością pracy urzędu gminy kierował Ryszard Dusza – nauczyciel z Krasocina.

W czerwcu 1988 r. na radnych GRN w Krasocinie wybrano mieszkańców Oleszna: Leszka Bombę, Stanisława Cierpicę, Andrzeja Gacię, Edwarda Karpińskiego, Eugeniusza Kuterasińskiego. Sołtysem wsi Oleszno został wtedy Jan Stępień.

Kadencja Gminnej Rady Narodowej w Krasocinie została skrócona o dwa lata i zakończyła się 30 czerwca 1990 r. , po pierwszych częściowo wolnych wyborach parlamentarnych po II wojnie światowej, w czerwcu 1989 r.

Rozwój gospodarczy wsi

Od chwili włączenia Oleszna do gminy Krasocin stopniowo zaczęły tracić swoją samodzielność funkcjonujące na terenie dawnej gromady Oleszno podmioty gospodarcze oraz placówki oświatowe i kulturalne. Na przykład Biblioteka Gromadzka w Olesznie stała się filią Gminnej Biblioteki Publicznej w Krasocinie, Szkoła Podstawowa w Olesznie weszła w skład Gminnej Szkoły Zbiorczej w Krasocinie, na której czele stał gminny dyrektor szkół, natomiast Kółko Rolnicze w Olesznie weszło w skład Spółdzielni Kółek Rolniczych w Krasocinie. Podobny los spotkał służbę zdrowia (utworzono Gminny Ośrodek Zdrowia), świetlicę i kluby „Ruch”, które weszły w skład Gminnego Ośrodka Kultury. Warto pamiętać, że już w 1962 roku GS Oleszno przestała być jednostką samodzielną – doszło do jej przyłączenia do GS Krasocin. Powołano również gminnego komendanta OSP.

Podmiotem mającym najważniejszy wpływ na rozwój gospodarczy Oleszna i całej Gminy Krasocin była Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska. Na terenie Oleszna prowadziła ona sklepy: spożywczy i przemysłowe, zakład gastronomiczny, którego zamknięcia domagały się kobiety z Oleszna zaniepokojone zbyt częstymi wizytami w nim swoich mężów, punkt skupu produktów rolnych. GS była również inwestorem magazynu zbożowego w Olesznie.

Ważną rolę w produkcji rolnej wsi Oleszno odgrywała Spółdzielnia Kółek Rolniczych z siedzibą w Krasocinie. Na terenie Oleszna, podobnie jak w całej gminie Krasocin przeważały gospodarstwa małe, 4-5 ha położone na glebach słabych, V i VI klasy. Stąd też rolników indywidualnych, nie posiadających często nawet własnego konia, nie stać było na własne maszyny rolnicze i musieli korzystać z usług SKR, będącego właścicielem dużego parku maszynowego. Oprócz tego SKR była właścicielem gruntów ornych kupowanych lub przejmowanych od rolników za rentę oraz prowadziła działalność usługową między innymi w zakresie budownictwa.

30 grudnia 1975 r. powstał w Olesznie kolejny podmiot socjalistycznej gospodarki. Część mieszkańców Oleszna, pod wpływem władz powiatowych PZPR, utworzyła Rolniczą Spółdzielnię Produkcyjną. Pierwszym jej prezesem został Władysław Kłosiński. Dysponowała ona 160 ha gruntów ornych uzyskanych z resztówki oraz z Państwowego Funduszu Ziemi i od rolników indywidualnych. W 1979 r. posiadała już 292 ha ziemi. Produkcja rolna skupiała się wokół hodowli bydła, trzody chlewnej oraz uprawy zbóż. W 1977 r. uruchomiono tartak na potrzeby własne i okolicznej ludności. Powstała też wytwórnia materiałów budowlanych, w tym zakład produkcji supremy (płyt wiórowo-cementowych używanych do wykonywania ścian działowych i jako izolacja). Do najważniejszych zadań inwestycyjnych RSP Oleszno należy zaliczyć: budowę budynku administracyjnego i socjalnego (1976 r.), budowa nowoczesnej chlewni na 4000 sztuk świń oraz magazynu zbożowego, a także 600 metrów drogi do nowej chlewni.

U progu lat siedemdziesiątych XX w. mieszkańcom Oleszna, zwłaszcza tym utrzymującym się wyłącznie z pracy na roli, żyło się bardzo trudno. Na wsi nierzadko można było zaobserwować zaniedbane, chylące się ku upadkowi budynki czy też chałupy kryte strzechą. Nie lepiej było z zaopatrzeniem gospodarstw w sprzęt rolniczy czy też dbałością o porządek i higienę w domach i obejściach rolników. W fatalnym stanie znajdowały się wiejskie drogi.

Szansą dla mieszkańców wsi stała się tzw. epoka Gierka, a zwłaszcza pierwsza połowa lat siedemdziesiątych. Wtedy to, dzięki ogromnym kredytom zaciągniętym przez Polskę w krajach zachodnich, nastąpił wzrost gospodarczy oraz wzrost stopy życiowej, bo z roku na rok poprawiała się zasobność portfeli Polaków. Nastąpiła największa w historii PRL akcja industrializacyjna, dzięki której wielu mieszkańców Oleszna i innych wsi stało się chłoporobotnikami – łączącymi pracę we własnym gospodarstwie rolnym, zazwyczaj niewielkim, z pracą w zawodach pozarolniczych, głównie związanych z przemysłem. Olesznianie znajdowali taką pracę głównie w Stolbudzie we Włoszczowie, ale również w RSP w Olesznie, w GS w Krasocinie, SKR w Krasocinie czy też ZPW w Bukowej.

Większe dochody, możliwość zaciągnięcia kredytu w Banku Spółdzielczym oraz nacisk władz lokalnych (kontrole urzędników gminnych i kary za brak porządku w gospodarstwach) sprawiły, że Oleszno zaczynało się zmieniać. Nastąpił rozwój budownictwa, pojawiały się murowane domy i zabudowania gospodarcze. Jeszcze dzisiaj można zauważyć na szczytach wielu budynkach daty ich budowy z lat siedemdziesiątych. Trzeba zaznaczyć, że prowadzenie inwestycji w tamtym okresie wcale nie było takie łatwe. Pierwszym i najważniejszym problemem budownictwa wiejskiego było pozyskiwanie materiałów budowlanych – w magazynach GS wciąż ich brakowało i często bardzo długo trzeba było czekać na ich przydział z Urzędu Gminy. Niestety, czasy korzystne dla rozwoju budownictwa skończyły się pod koniec dekady, kiedy nastąpiło załamanie całej gospodarki j doszło do masowych strajków i upadku władzy Edwarda Gierka. Na początku lat osiemdziesiątych, już za rządów Wojciecha Jaruzelskiego, trzeba było dobrze się nabiegać, „nazałatwiać”, aby uzyskać przydział na cement, cegłę czy pustaki.

Mieszkańcy Oleszna, podobnie jak cała Polska, odczuli boleśnie objawy załamania życia gospodarczego. 30 kwietnia 1981 r. rozpoczęło się „kartkowe życie” – wprowadzono reglamentację na mięso, wędliny, masło, ryż, kaszę, mąkę. Już pięć lat wcześniej wprowadzono kartki na cukier. Potem reglamentacją objęto jeszcze masło, olej, mydło, proszki do prania, słodycze, papierosy, alkohol, benzynę, obuwie, itd. Pojawiły się nawet talony na samochody oraz kwity na węgiel. Nie zawsze jednak kartki te można było w pełni zrealizować – w sklepach wciąż brakowało podstawowych towarów, a ich ceny systematycznie wzrastały. Braki te nasilały się w całym dziesięcioleciu. Na przykład w 1986 r. przydział węgla dla całej gminy Krasocin stanowił tylko 75% zapotrzebowania, brakowało też cementu, cegły, wapna i innych materiałów budowlanych. Nawet szkoła w Olesznie miała duże problemy z ogrzewaniem budynku.

Zmiany w oleszyńskiej oświacie

Zmiany administracyjne w 1973 r. pociągnęły za sobą zmiany w funkcjonowaniu szkół na terenie reaktywowanej po 20 latach, a przede wszystkim poszerzonej terytorialnie gminy Krasocin. 15 stycznia 1973 powołano gminnego dyrektora szkół w Krasocinie, którym został Henryk Świerczewski. Po nim, w 1978 r. funkcję tę objął Stanisław Łazarski. Od 1 września 1984 r funkcję gminnego dyrektora szkół zastąpiono inspektorem do spraw oświaty i wychowania. Została nim Janina Ślęzak.

Na terenie Oleszna funkcjonowała ośmioklasowa szkoła podstawowa oraz przedszkole. Dyrektorem szkoły był nadal Ignacy Koper. Do 1975 roku działała w również ośmioklasowa szkoła podstawowa w Świdnie. Potem pozostało w niej sześć klas i szkoła ta, podobnie jak czteroklasowa szkoła w Chotowie, została podporządkowana Zbiorczej Szkoły Podstawowej w Olesznie. Szkołą w Świdnie kierował Jan Bartos, a w Chotowie – Anna Sobczyk. Z dniem 1 września 1975 roku została rozwiązana Szkoła Przysposobienia Rolniczego, która istniała od 1957 roku. Od 1 września 1975 r. przy szkole zorganizowano świetlicę szkolną wraz ze stołówką dla uczniów, zwłaszcza dojeżdżających. Byli oni objęci dożywianiem w formie zupy, a od 1987 roku również w postaci szklanki gorącego mleka.

W roku szkolnym 1978/79 nastąpiła zmiana na stanowisku dyrektora szkoły w Olesznie. Został nim Ryszard Kozera, a jego zastępcą – Krystyna Przerada. Był to pierwszy rok dziesięcioletniej szkoły powszechnej. Rok później w szkole został utworzony oddział przedszkolny dla dzieci sześcioletnich. Natomiast z początkiem roku szkolnego 1983/1984, ze względu na bardzo złe warunki techniczne i higieniczno-sanitarne w dawnym dworku Niemojewskich, do budynku szkolnego zostało przeniesione dwuoddziałowe przedszkole. Jego dyrektorem była Wiesława Orzeł, a wychowawczynią Zdzisława Stępień.

Kolejna zmiana na stanowisku dyrektora szkoły nastąpiła 01 września 1986 r. Funkcję tę objął mgr Edward Karpiński, dotychczasowy nauczyciel języka polskiego – pierwszy dyrektor w Olesznie nielegitymujący się przynależnością do PZPR. Jego zastępczynią została Mari Szewczyk. W tym też roku podporządkowano Dyrekcji Szkoły funkcjonujące w budynku szkolnym Państwowe Przedszkole w Olesznie oraz zlikwidowano etat kierownika Punktu Filialnego w Chotowie.

Ważnym wydarzeniem w życiu naszego kraju były wybory do Sejmu w czerwcu 1989 r. i, po raz pierwszy w historii najnowszej naszej Ojczyzny, do Senatu. Już tradycyjnie lokal wyborczy znajdował się w budynku szkolnym.

W roku szkolnym 1973/74 grono nauczycielskie składało się z następujących osób: Kańska Aniela, Słupczyńska Maria, Koper Ignacy, Pawłowska Teresa, Koper Barbara, Przerada Krystyna, Sałacka Barbara, Szewczyk Maria, Sadowska Anna, Sadowski Andrzej, Bartocha Helena, Kołodziejczyk Barbara, Drej Halina, Janiszewska Mieczysława, Sobczyk Anna. Z pracy w szkole zrezygnowała Teresa Czapla, po odbyciu służby wojskowej do szkoły wrócił Sadowski Andrzej, a pracę rozpoczęła Janiszewska Mieczysława.

W roku szkolnym 1974/75 w szkole został zatrudniony Paweł Ameryk, natomiast na emeryturę odeszły Maria Słupczyńska i Aniela Kańska.

W kolejnym roku szkolnym 1975/76 ze szkoły odeszła Helena Bartocha, natomiast zatrudnienie znalazły Aniela Wójcik i Helena Tomaszewska. W Chotowie pracowała Anna Sobczyk, a w Świdnie: Bartos Jan, Mikołajczyk Janina, Biała Krystyna, Mietelska Halina.

W roku szkolnym 1976/77 zmienił się znacznie skład grona nauczycielskiego. Odeszła Helena Tomaszewska, która przeniosła się do Kielc oraz Anna i Andrzej Sadowscy. Natomiast zostali zatrudnieni Honorata i Krzysztof Dzidowscy. Ze względu na małą ilość nauczycieli Barbara Sałacka została odwołana ze stanowiska zastępcy dyrektora. Halina Zwierzyńska wyjechała na okres jednego roku na studia do Związku Radzieckiego.

W kolejnym roku pracę w szkole podjęły Anna Sobór i Ewa Wojtyra. Powróciła również ze Związku Radzieckiego Halina Zwierzyńska. Odeszła natomiast B. Kołodziejczyk. Przyznano ponownie etat zastępcy dyrektora i funkcje tę znowu pełniła B. Sałacka.

W roku szkolnym 1978/79 szkoła przeżywała duże kłopoty kadrowe. Doszło nawet do połączenia klas drugich i szóstych, a przez część roku w szkole pracowało tylko 7 nauczycieli. Spowodowane to było zwolnieniami lekarskimi oraz odejściem ze szkoły Barbary Sałackiej. W szkole w Olesznie pracowali: Ryszard Kozera (nowy dyrektor), Kozera Wiesława, Szewczyk Maria, Przerada Krystyna, Koper Ignacy, Zwierzyńska Halina, Koper Barbara, Sałacka Barbara, Dzidowska Honorata, Dzidowski Krzysztof, Janiszewska Mieczysława, Wójcik Aniela.

W roku szkolnym 1979/80 w szkole pracowali: mgr Ryszard Kozera – dyrektor szkoły, Krystyna Przerada – zastępca dyrektora, Grażyna Siedlecka, Wiesława Kozera, Maria Szewczyk, Halina Płyta, Maria Słupczyńska, Aniela Wójcik, Mieczysława Janiszewska, Krystyna Sobieraj, Mieczysława Bzorska, Honorata Dzidowska, Krzysztof Dzidowski, Z. Biała, Roman Grabiec, który od 01 lutego rozpoczął odbywanie rocznej służby wojskowej.

W kolejnym roku szkolnym pracę w szkole rozpoczynają Jolanta Gwóźdź, Anna Stępień i Zofia Marcinkowska, która zastępuje do 01 stycznia 1980 r. odbywającego służbę wojskową Romana Grabca.

W roku szkolnym 1981/82 pracę w szkole podejmują Anna i Edward Karpińscy, Kornel Liskowacki, Anna Stępień i Danuta Barańska. Odchodzą Honorata Dzidowska, Krzysztof Dzidowski i Z. Biała, a w kolejnym roku dołączają Andrzej Kowalczyk i Małgorzata Klimczyk. W filii Chotów pracuje od dnia 1I X 1982 r. Maria Lewicka.

Od pierwszego września 1983 r. kadra pedagogiczna wzrosła o pięć osób: Jolantę Gęsiarz, Andrzeja Gęsiarz, Wiesławę Kozieł i Krzysztofa Kozieł i bibliotekarkę Lesławę Skrzypczyk. 19 listopada 1983 roku odbyła się w szkole szczególnie podniosła uroczystość – udekorowanie zasłużonej dla Oleszna, obecnie już emerytowanej nauczycielki Anieli Kańskiej Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Pani Aniela Kańska pracowała w naszej szkole nieprzerwanie 46 lat: od 1928 r. do 1974 i wychowywała i uczyła trzy pokolenia Olesznian. Jej byli uczniowie zgotowali jej w tym dniu gorące powitanie, przybyli tłumnie z kwiatami, dzieci zaprezentowały udany program artystyczny, orkiestra towarzyszyła muzyką, strażacy gościli ją także w swojej siedzibie. Był to dla społeczności Oleszna i uczniów dzień bardzo uroczysty.

W roku szkolnym 1984/85 dwu nauczycieli: mgr Andrzej Gęsiarz i Krzysztof Kozieł zostali powołani do odbycia rocznej służby wojskowej, natomiast Grażyna Siedlecka oraz Krystyna Grabiec korzystały z urlopu wychowawczego i macierzyńskiego. W przedszkolu pracowały: Wiesława Orzeł - dyrektor przedszkola, Małgorzata Grabiec i Maria Grabiec.

Rok szkolny 1985/86 rozpoczęto w pełnej obsadzie kadrowej, po powrocie nauczycieli z wojska i urlopów macierzyńskich. W szkole w Chotowie natomiast znalazła zatrudnienie Alicja Zawada.

01 września 1986 r. dyrektorem szkoły został Edward Karpiński, a z placówki odeszli: ustępujący dyrektor Ryszard Kozera, Małgorzata Klimczyk, Zdzisława Kowalczyk oraz Jolanta i Andrzej Gęsiarzowie. W szkole w Olesznie rozpoczęły pracę Teresa Siwek i Alicja Zawada, a w przedszkolu Anna Gacia.

Rok później rozpoczęły pracę w szkole dwie nauczycielki: Ewa Deska oraz Barbara Gąsior.

W ostatnim roku PRL nastąpiły kolejne zmiany kadrowe. Do pracy w innych szkołach odeszli nauczyciele: Krzysztof Kozieł, Barbara Gąsior oraz Teresa Siwek, a pracę w szkole w Olesznie rozpoczęli: Anna Resiak, Ewa Kochanowska, Piotr Ślęzak oraz Mariusz Deska.

Od chwili wprowadzenia klasy ósmej szkoła w Olesznie borykała się z problemem braku sal lekcyjnych – było ich tylko siedem, a przecież niektóre klasy były dwuoddziałowe. Ówczesny dyrektor szkoły Ignacy Koper podejmował starania o zgodę władz szkolnych na rozbudowę budynku szkolnego. W sierpniu 1975 roku przystąpiono do realizacji tej inwestycji. Dobudowa nowej części budynku, rozpoczęta systemem gospodarczym, trwała ponad pięć lat, a przez kolejny jeszcze rok zakładano instalację wodno-kanalizacyjną i centralnego ogrzewania. Wciąż borykano się z brakiem materiałów budowlanych, odpowiednich wykonawców i środków finansowych. Doszło nawet do zalania budynku po zdjęciu starego dachu.

W roku szkolnym 1982/83 przystąpiono do kolejnej inwestycji - remontu kapitalnego starego budynku szkoły. Remont obejmował wszystkie roboty łącznie z wymianą stropów, tak że z budynku wybudowanego w 1930 roku pozostały jedynie ściany nośne. W trakcie obydwu tych inwestycji warunki pracy w szkole były bardzo ciężkie, np. w roku szkolnym 1978/79 nauka odbywała się w remizie strażackiej i w lokalu prywatnym, w roku szkolnym 1980/81 zajęcia prowadzone były w nie otynkowanych salach nowego budynku, a w roku szkolnym 1982/83 nauczyciele i uczniowie pracowali pod jednym dachem z ekipą murarzy wykonujących remont starej części szkoły. Część zajęć odbywała się na korytarzach szkolnych. Dzięki tym inwestycjom do użytku nauczycieli oddano kolejne 7 mieszkań (cztery już istniały w Domu Nauczyciela), co pozytywnie wpłynęło na stabilizację stanu grona pedagogicznego.

W kolejnych latach szkolnych dużo uwagi poświęcano trosce o wygląd budynku szkolnego i jego otoczenia oraz drobnym remontom i inwestycjom. Większość tych zadań wykonywano w czynach społecznych uczniów i rodziców oraz dzięki pomocy RSP w Olesznie, KOSD w Mieczynie, Nadleśnictwa we Włoszczowie, Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej we Włoszczowie, Rady Sołeckiej w Olesznie, a przede wszystkim Komitetu Rodzicielskiego, którego przewodniczącymi był Adam Patyński. Wybudowano między innymi ogrodzenie ogródka kwiatowego, chodnik do wejścia głównego szkoły, drogę dojazdową przez plac szkolny. Nawieziono również torfu i ziemi na piaszczysty plac szkolny i zasiano trawę.

W Kronice szkoły odnotowano w omawianym okresie kilka istotnych osiągnięć uczniów:

• rok szkolny 1980/81 - Lucyna Sitkowska - I miejsce w wojewódzkim konkursie matematycznym,
• rok szkolny 1986/87 - Tomasz Sitkowski - laureat na szczeblu wojewódzkim dwu konkursów przedmiotowych: z matematyki i fizyki,
• rok szkolny 1987/88 - Marek Gacia - laureat wojewódzkiego konkursu z fizyki,
• rok szkolny 1988/89 - szkoła, jako jedyna z terenu działania Sanepidu we Włoszczowie zakwalifikowała się do wojewódzkiego etapu konkursu "Nasza szkoła czysta i zdrowa".