Ludzie i gospodarka

Zgodnie z ustawą z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym gminy stały się podstawowymi jednostkami samorządu terytorialnego w Polsce – Rady Gminy zastąpiły dotychczas działające Gminne Rady Narodowe. Organem wykonawczym stał się Zarząd Gminy z wójtem gminy na czele.

W pierwszych wyborach do Rady Gminy Krasocin, które odbyły się w dniu 27 maja 1990 roku Olesznianie wybrali dwu swoich przedstawicieli: Bogdana Górskiego i Krzysztofa Wdowiaka. Wójtem Gminy Krasocin, a zarazem przewodniczącym Zarządu Gminy, został Stanisław Danieluk. W skład Zarządu wszedł Bogdan Górski, który przez jeden miesiąc pełnił funkcję zastępcy przewodniczącego. W dniu 11 sierpnia 1992 r. został on wybrany na Przewodniczącego Rady Gminy, jednak po miesiącu zrezygnował z pełnienia tej funkcji. Wcześniej, bo 5 października 1991 r. ze stanowiska Wójta zrezygnował Stanisław Danieluk, a jego miejsce zajął Józef Siwek.

W kolejnych wyborach samorządowych w dniu 19 czerwca 1994 r. do Rady Gminy weszło również dwu mieszkańców Oleszna, tym razem byli to: Bogdan Górski i Czesław Sobczyk. I tym razem w skład Zarządu wszedł Bogdan Górski. Funkcję wójta nadal pełnił Józef Siwek.

W trzeciej kadencji Rady Gminy Krasocin (1998-2002) radnego Bogdana Górskiego zastąpił Roman Grabiec. W skład Zarządu wszedł Czesław Sobczyk, pełniąc funkcję zastępcy przewodniczącego.

Pierwsze lata gminnego samorządu były bardzo trudne pod względem finansowym. Był to skutek „Planu Barcelowicza” - programu reform gospodarczo-ustrojowych, mających na celu odejście od gospodarki scentralizowanej i przejście do gospodarki rynkowej, którego realizacja rozpoczęła się 1 stycznia 1990 roku. Trzeba również pamiętać, że komuniści pozostawili Polskę w kryzysie gospodarczym, z hiperinflacją i ogromnym zadłużeniem zagranicznym. W kryzysowej sytuacji znalazły się podmioty gospodarcze, między innymi RSP w Olesznie, która nie była w stanie terminowo realizować płatności od nieruchomości i od środków transportu czy też należności podatkowych. Brak środków w budżecie gminy spowodował prawie całkowite wstrzymanie finansowania szkół, nie zawsze w terminie wypłacano nauczycielom pensje. Mimo tych trudności Rada Gminy pierwszej kadencji wykonała między innymi remont dachu w dworku Niemojewskich, gdzie znajdował się Ośrodek Zdrowia w Olesznie, wybudowała sieć wodociągową w części Oleszna, do której podłączono między innymi szkołę oraz wyremontowano pokrycie dachowe, wymalowano korytarze szkolne i odnowiono elewację dwu ścian budynku szkolnego oraz położono kostkę brukową przy ulicy Szkolnej w Olesznie.

W drugiej kadencji Rady Gminy Oleszno liczyło 380 domów i 1155 mieszkańców, w tym 512 mężczyzn i 643 kobiety. Większość utrzymywała się z rolnictwa. Około 80 osób pracowało we Włoszczowie: w Stolbudzie, Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej i kilku mniejszych firmach. Kilkudziesięciu Olesznian kontynuowało zatrudnienie w RSP Oleszno, SRPHU „Wspólnota” i szkole podstawowej. Funkcjonowało również kilka zakładów rzemieślniczych: stolarski, kowalski, usług transportowych i piekarnia. Jeden z gospodarzy – Józef Stępień prowadził hodowlę kur. Oprócz tego w Olesznie funkcjonowało osiem sklepów i dwa bary.

RSP w Olesznie, którego prezesem był Józef Wlazło, a od lutego 1997 roku Andrzej Gacia, dysponowała 627 ha ziemi i pokaźnym parkiem maszynowym oraz zatrudniała 45 osób. Główne kierunki działalności to produkcja zbóż (żyto, pszenica), mieszanek paszowych oraz hodowla trzody chlewnej i bydła. Działał również tartak, stolarnia i zakład supremy.

Historia i szkoła

„W budynku szkolnym czuć historię” – tak w 1997 r. napisali o Szkole Podstawowej im. Armii Krajowej w Olesznie   Eugeniusz Kosik i Ryszard Nadgowski w monografii historyczno-gospodarczej gminy Krasocin pt. „W sarmackim Krasocinie”. O taką atmosferę pracy dydaktyczno- wychowawczej zadbali nauczyciele pod kierownictwem dyrektora szkoły Edwarda Karpińskiego, dzięki współpracy ze Światowym Związkiem Żołnierzy Armii Krajowej oraz lokalnymi organizacjami kombatanckimi. To właśnie w omawianym dziesięcioleciu zorganizowano uroczyste obchody 60-lecia szkoły (14 października 1990 r.), w Roku Historii Armii Krajowej nadano szkole imię patrona – Armii Krajowej właśnie ( 13 października 1991 r.) oraz nadano szkole sztandar (03 maja 1994 r.). W tym okresie w pracowni historycznej powstała Izba Patrona, na placu szkolnym pojawił się obelisk z nazwą Patrona, odbyło się wiele imprez patriotycznych z udziałem żołnierzy AK i lokalnej społeczności, wydano trzy pisemka okolicznościowe, a zajęcia dydaktyczno-wychowawcze, sale lekcyjne i korytarze szkolne wypełniły się treściami patriotycznymi prezentowanymi w różnorakiej formie. Od tego czasu również społeczność szkolna stała się współorganizatorem corocznych uroczystości październikowych z okazji rocznicy bitwy pod Chotowem oraz organizatorem corocznych, dwudniowych rajdów pieszych: „Śladami żołnierzy Nurta”. Warto też wspomnieć o tablicy pamiątkowej umieszczonej w latach osiemdziesiątych na ścianie frontowej budynku szkolnego poświęconej pamięci partyzantów oddziału Armii Krajowej mjr Mieczysława Tarchalskiego „Marcina”, poległych w boju z hitlerowcami pod Olesznem w dniu 26.07.1944 r.

Kryzys gospodarczy przełomu lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych ogromnie utrudnił, ale zniweczył planów dotyczących odpowiednego przygotowania szkoły do wymienionych wcześniej uroczystości oraz poprawy jej bazy lokalowej i dydaktycznej. Stało się to dzięki ogromnemu zaangażowaniu Dyrekcji Szkoły i całej kadry pedagogicznej, Komitetu Rodzicielskiego na czele z jego przewodniczącym Henrykiem Arkitem, uczniów i ich rodziców oraz znaczącej pomocy finansowej, rzeczowej i usługowej lokalnych podmiotów gospodarczych. Prawie cała działalność gospodarcza szkoły prowadzona była w oparciu o czyny społeczne. W ten sposób został zagospodarowany plac szkolny, powstało nowe ogrodzenie tego placu, wyremontowano jego oświetlenie, zbudowano na nim zadaszoną scenę oraz boisko do piłki siatkowej. Ze środków pozabudżetowych: z darowizn Rady Gminy, która nie była wtedy organem prowadzącym szkołę, a stała się nim dopiero z dniem 1 stycznia 1996 roku, oraz Przedsiębiorstwa Budownictwa Rolniczego we Włoszczowie dokonano częściowego odmalowania pomieszczeń i elewacji budynku szkolnego. Przez całe dziesięciolecie szkołę trapiły ciągłe awarie instalacji wodnej i CO. Borykała się również z małą ilością pomieszczeń, zwłaszcza na szatnie dla uczniów, kuchnię szkolną oraz z brakiem sali gimnastycznej. Budowę tego ostatniego obiektu rozpoczęto w ostatnim roku szkolnym XX wieku.

Szkoła starała się pozyskiwać sojuszników i sponsorów również dla działań wychowawczo-opiekuńczych. Dzięki ich wsparciu corocznie organizowano wycieczki szkolne czy też obejmowano uczniów z rodzin najuboższych bezpłatnym dożywianiem. W roku 1995 wspólnie z „RADIO KIELCE” zorganizowano imprezę artystyczną „Wakacje marzeń’, z której dochód został przeznaczony na sfinansowanie wypoczynku wakacyjnego dla ośmiorga uczniów szkoły.

Proces demokratyzacji w kraju zainicjował również inne ważne wydarzenia w życiu społeczności szkolnej. W 1990 roku do szkoły powróciła nauka religii. Prowadził ją ksiądz prefekt Janusz Jamróz oraz katechetka Dorota Sitkowska. 01 stycznia 1996 roku doszło do przyjęcia szkoły przez samorząd terytorialny – Radę Gminy w Krasocinie. Od tego czasu też szkoła zaczęła dysponować własnym budżetem uchwalanym przez Radę Gminy. Natomiast 01 września 1999 roku, zgodnie z reformą systemu oświaty, obniżono do sześciu klas stopień organizacyjny szkoły podstawowej, która weszła w skład Zespołu Placówek Oświatowych w Olesznie. Znalazło się w nim również nowo utworzone Publiczne Gimnazjum w Olesznie. Na dyrektora Zespołu został powołany dotychczasowy dyrektor szkoły podstawowej Edward Karpiński.

Szkoła w Olesznie była również prekursorem w Gminie Krasocin w dziedzinie wdrażania technologii komputerowej. Już w 1992 r. zakupiono pierwszy komputer Amiga z osprzętem za sumę około 8 milionów złotych. Natomiast w 1997 roku w szkole powstała pierwsza w Gminie Krasocin pracownia komputerowa wyposażona komputery PC IBM, która była corocznie rozbudowywana. Na koniec wieku znajdowało się w niej 11 komputerów podłączonych do Internetu i dwie drukarki. Środki na ten cel zostały pozyskane od sponsorów, Komitetu Rodzicielskiego oraz wypracowane przez uczniów ze sprzedaży szkolnego pisemka „Samorządek”. Natomiast dzięki wsparciu finansowemu ze strony gminy w wysokości 4000,00 zł wykonano w tej pracowni instalację elektryczną, sieć komputerową i doprowadzono linię telefoniczną. Komputerem z łączem internetowym dysponowała również Dyrekcja Szkoły.

Dzięki własnym mieszkaniom szkoła w Olesznie miała w latach dziewięćdziesiątych XX wieku dosyć ustabilizowany skład grona pedagogicznego. W roku szkolnym 1992/93 w szkole pracowało 23 nauczycieli: mgr Edward Karpiński - dyrektor szkoły, mgr Anna Resiak - z-ca dyrektora, Halina Budzynowska, mgr Małgorzata Skoczek, Anna Gacia, Grażyna Siedlecka, mgr Krystyna Grabiec, Wiesława Kozieł, Przerada, Małgorzata Szwarc, Mariusz Deska, mgr Ewa Deska, mgr Mieczysława Janiszewska, Aniela Wójcik, mgr Piotr Ślęzak, Andrzej Kowalczyk, mgr Ewa Ślęzak, Anna Szewczyk, Maria Szewczyk, mgr Roman Grabiec, Alicja Zawada, Małgorzata Stolarczyk, Dorota Sitkowska. W przedszkolu były zatrudnione: Wiesława Orzeł, Maria Grabiec, Małgorzata Grabiec. Dosyć dużą grupę stanowili pracownicy obsługi: Maria Gacia, Maria Marcinkowska, Maria Ostojska, Zofia Pawlak, Stanisław Drej, Zenon Ostojski, Jerzy Stawowczyk, Władysława Piskorek, Urszula Trela.

Rok wcześniej, w dniu 01 grudnia 1991 r, w wieku 33 lat zmarła mgr Anna Karpińska – nauczycielka języka rosyjskiego, żona dyrektora szkoły.

W roku szkolnym 1993/94 Wiesława Orzeł została przeniesiona do pracy w Szkole Podstawowej w Świdnie, a na emeryturę odeszła Aniela Wójcik. Natomiast w kolejnym roku szkolnym z przedszkola odeszła pani Maria Grabiec.

Od 01 września 1988 r. pracę w szkole podjął ksiądz Stanisław Brzoza, a rok później na emeryturę odeszła kierownik Szkoły Podstawowej w Świdnie (obecnie szkoły filialnej) Krystyna Biała.

Na koniec należy słów kilka poświęcić najmłodszym mieszkańcom Oleszna – uczniom szkoły. To właśnie dzięki ich ogromnemu zaangażowaniu w szkole odbywały się piękne akademie i uroczystości, przy ich wsparciu zmieniał się również wystrój budynku szkolnego i jego otoczenia. Hasło: „Szkoła naszym wspólnym domem” nabrało w tych latach nowego znaczenia. Pojawiło się również uczniowskie, samorządowe pisemko. Najpierw był to "Samorządek", później - "Kubeł szkolny", a następnie - "SoS, czyli Sami o Sobie".

Od roku szkolnego 1988/89 Rada Pedagogiczna postanowiła wpisywać do Kroniki szkoły nazwiska tych ośmioklasistów, których stosunek do obowiązków szkolnych w ciągu całego procesu kształcenia zasługiwał na szczególne wyróżnienie. W kronice tej znalazły się nazwiska: Jarosław Łazarski, Ewa Oracz, Małgorzata Piskorek, Aldona Macander (1989 r.), Anna Kowalczyk (1990 r.), Sylwia Oracz, Iwona Łazarska (1992 r.), Sobańska Aneta, Niewiadomska Magdalena, Skrobisz Joanna, Biała Magdalena (1993 r.), Kamila Arkit, Monika Mietelska (1994 r.), Anna Stolarczyk (1995 r.), Ilona Piorun, Jolanta Kowalczyk (1996 r.), Joanna Arkit, Magdalena Grabiec, Katarzyna Grabiec, Konrad Karpiński, Żaneta Sitkowska, Diana Wosińska, Ewa Wypychowicz (1997 r.), Milena Kowalczyk (1998 r.), Agnieszka Deska, Kamila Grabiec, Monika Karpińska, Ewa Żmuda (1999 r.), Paulina Piorun, Karolina Palimąka (2000 r.).

W ten oto sposób Oleszno wkroczyło w XXI wiek, ale to już zupełnie inna historia.