W niedzielę 29 października 2023r., Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej w Olesznie, Szkoła Podstawowa im. Armii Krajowej w Olesznie oraz Ochotnicze Straże Pożarne Chotowa i Oleszna zaprosili wszystkich miłujących Ojczyznę, aby świętować 79. rocznicę zwycięskiej bitwy pod Chotowem, jaką z Niemcami stoczyli żołnierze
1 Batalionu 2 Pułku Piechoty Legionów Armii Krajowej mjr Eugeniusza Gedymina Kaszyńskiego ps. ,,Nurt". Patronat honorowy nad uroczystością objęli: Wójt Gminy Krasocin oraz Starosta Włoszczowski.

„Gdzie są ich groby, Polsko! Gdzie ich nie ma?
Ty wiesz najlepiej i Bóg wie na niebie!”
 

Św. papież Jan Paweł II, Warszawa 2 czerwca 1979r.

Na partyzanckiej alei oleszyńskiego cmentarza
Pośród mogił siedmiu bohaterów spod Chotowa, przed symbolicznym grobem mjr ,,Nurta” oraz pomnikiem ku czci żołnierzy Armii Krajowej poległych za Ojczyznę, hołd mężnym i odważnym partyzantom 1 Batalionu 2 Pułku Piechoty Legionów AK oddało 17 pocztów sztandarowych: Wojska Polskiego z Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych w Kielcach, Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej Ponury- Nurt, Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej- Sędziszowa, Włoszczowy, Łopuszna, Oleszna, Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych im. Brygady Świętokrzyskiej w Olesznie, Samodzielnego Batalionu im. Mjr Henryka Dobrzańskiego ,Hubala” w Końskich, Grupy Rekonstrukcji Historycznych ,,Jodła” w Kielcach, Szkoły Podstawowej im. Armii Krajowej w Olesznie, Zespołu Przedszkolno- Szkolnego im. Mjr Henryka Dobrzańskiego ,,Hubala” w Dobromierzu, Szkoły Podstawowej nr 2 im. Partyzantów Ziemi Włoszczowskiej we Włoszczowie, Zespołu Szkół nr 2 im. Hetmana Stefana Czarnieckiego we Włoszczowie, Ochotniczych Straży Pożarnych z Oleszna, Świdna, Chotowa, Włoszczowy. Obecni byli również przedstawiciele władz województwa świętokrzyskiego, powiatu włoszczowskiego, gminy Krasocin, Komendy Powiatowej Policji oraz Państwowej Straży Pożarnej we Włoszczowie. Prowadzący uroczystość historyk miejscowej szkoły p. Ryszard Kowalczyk powiedział m.in.: ,,Jesteśmy tu dziś, na tym świętym miejscu, aby ogrzać się w blasku chwały bohaterów spod Chotowa. Mężnych, odważnych i walecznych żołnierzy, którzy w liczbie około 300, dowodzeni przez wspaniałego dowódcę mjr Eugeniusza Gedymina Kaszyńskiego ,,Nurta";, z powodzeniem odparli atak żołnierzy 603 dywizji niemieckiego Wehrmachtu, wchodzącej w skład 4 Armii Pancernej. Jest dla nas zaszczytem, że siedmiu spośród jedenastu, którzy zginęli w walce, spoczywa na partyzanckiej alei oleszyńskiego cmentarza. Patrząc na ich mogiły zwieńczone krzyżem, jesteśmy dumni, że zachowali się godnie, w tamtych przerażających czasach II wojny światowej”. Bohaterom spod Chotowa, jak również wszystkim żołnierzom, poległym w walce o niepodległą Polskę, wikariusz parafii W.N.M.P. w Olesznie, ks. Mariusz Rozin poświęcił wiersz Krzysztofa Kamila Baczyńskiego pt.:,, Elegia o chłopcu polskim”, a następnie we wspólnej modlitwie polecił ich dusze Bogu Wszechmogącemu. Zwieńczeniem uroczystości na cmentarzu była ceremonia złożenia wiązanek kwiatów przy dźwiękach werbli i trąbki- ,,Śpij kolego w ciemnym grobie, niech się Polska przyśni Tobie” w wykonaniu Orkiestry Dętej OSP w Olesznie oraz honorowej asyście żołnierzy Wojska Polskiego z Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych w Kielcach.

Boże coś Polskę…
Siedemnaście pocztów sztandarowych, pod wspólną komendą kpt. Jarosława Krawca oraz p. Dionizego Krawczyńskiego, stawiło się w kościele parafialnym pw. Wniebowzięcia
Najświętszej Maryi Panny w Olesznie. Tam u stóp Matki Bożej Oleszyńskiej uroczystą mszę świętą w intencji poległych, zmarłych i żyjących żołnierzy Armii Krajowej sprawował ks. wikariusz Mariusz Rozin. W liturgii słowa uczestniczyła p. Joanna Kowalczyk ze Stowarzyszenia Koło Gospodyń Wiejskich w Olesznie. Oprawę muzyczną przygotowały Orkiestra Dęta OSP oraz Zespół ,,Melodia” z Oleszna.

,Musicie od siebie wymagać, nawet gdyby inni od was nie wymagali”.
Św. papież Jan Paweł II, Jasna Góra, 1983r.

W miejscu, gdzie zginął ogniomistrz Marian Łyżwa ps. ,,Żbik”.
Po wspólnym śpiewie ,,Mazurka Dąbrowskiego” oraz powitaniu gości głos zabrała Wiceprezes Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich AK ,,Ponury- Nurt” p. Anna Skibińska, która niezwykle przejmująco mówiła o trudzie i poświęceniu żołnierzy 1 Batalionu 2 Pułku Piechoty Legionów AK: ,,Byli wyjątkowymi ludźmi. Ich dowódca mjr ,,Nurt”, walcząc z przeważającymi siłami 603 dywizji niemieckiego Wehrmachtu, potrafił jak przystało na prawdziwego stratega, wykorzystać naturalne walory terenu- groble i dukty leśne. Dzięki temu udało się zabić 300 Niemców, odnieść zwycięstwo i uratować oddział przed zupełnym rozbiciem przez wroga. Następnie Radny Rady Miejskiej w Końskich, p. Marek Kozerawski w towarzystwie p. Sławomira Jagolińskiego, męża córki Mariana Łyżwy „Żbika”, wspomniał postać ogniomistrza ,,Żbika”, który zginął od serii z niemieckiego karabinu maszynowego podczas zwiadu konnego, właśnie w miejscu, gdzie obecnie stoi pomnik bitwy. W dalszej części Marszałek Województwa Świętokrzyskiego, p. Andrzej Bętkowski przybliżył słuchaczom tragiczną historię życia, legendarnego mjr Eugeniusza Gedymina Kaszyńskiego ,,Nurta”. Obecny wraz z nim Radny Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego, p. Artur Konarski podziękował wszystkim za patriotyczną postawę i organizację tak pięknej uroczystości. Pod pomnikiem były minister Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, płk Zbigniew Zieliński, wrócił we wspomnieniach do lat swojej trudnej młodości, kiedy jako żołnierz AK, oddziału mjr Mieczysława Tarchalskiego ,,Marcina”, w chłodzie i głodzie, przemierzał miejscowe lasy, broniąc miejscowej ludności przed terrorem niemieckiego okupanta. Wicedyrektor Szkoły Podstawowej im. Armii Krajowej w Olesznie, p. Teresa Szczepańska zadedykowała żołnierzom spod Chotowa fragment wiersza Andrzeja Gawrońskiego pt.: ,,Weteranom z oddziału „Ponurego”. Prezes Grupy Rekonstrukcji Historycznych ,,Jodła”, p. Dionizy Krawczyński docenił poświęcenie składów pocztów sztandarowych, które tak dzielnie pełnią wartę pod pomnikiem w Chotowie. Poczty sztandarowe są dzisiejszego dnia na służbie, ponoszą trud w sztafecie kolejnych pokoleń, aby być wymownym znakiem naszej historii. Następnie prezes ŚZŻAK w Olesznie, p. Anna Resiak, stwierdziła, iż narodowa pamięć to obowiązek każdego z nas. Zachęciła, aby dbać o nasze miejsca pamięci, nie tylko od święta, ale przez cały rok. Wspomniała także o śp. Lucjanie Krogulcu ps. ,,Lutek”. Przytoczyła również słowa śp. Zdzisława Rachtana ,,Halny”: ,,Pomnik w Chotowie oraz cmentarz w Olesznie, z mogiłami partyzantów i pomnikiem żołnierzy Armii Krajowej, to kotwice pamięci. Oby dobry Bóg sprawił, aby przyszłe pokolenia o tym nie zapomniały”. Następnie wicestarosta, p. Łukasz Karpiński podziękował wszystkim za przybycie oraz zaprosił na obchody 80. rocznicy wydarzenia, kiedy będziemy świadkami rekonstrukcji historycznej bitwy pod Chotowem.

Apel Pamięci- wezwać po imieniu tych, co odeszli na wieczną wartę
Podczas uroczystego apelu pamięci ppor. Kamil Ciosek, żołnierz z Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych w Kielcach przywołał z imienia, poległych 79 lat temu pod Chotowem partyzantów mjr ,,Nurta”, dowódców Armii Krajowej, funkcjonariuszy policji, nauczycieli - wszystkich, którzy w okresie II wojny światowej stawili czoła niemieckiej i radzieckiej okupacji, a po wojnie cierpieli pod jarzmem komunistycznej władzy Polski Ludowej. Na słowa prowadzącego apel, dumnie i godnie, odpowiadali żołnierze kompanii honorowej. Apel zakończyło oddanie trzykrotnej salwy honorowej oraz odegranie ,,Śpij kolego w ciemnym grobie”.

Kobierzec utkany z kwiatów
Wdzięczność i pamięć dla bohaterów spod Chotowa wyraziły wiązanki kwiatów, które pod pomnikiem złożyły delegacje: Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich AK ,,Ponury- Nurt”- p. Rafał Obarzanek, w imieniu senatora RP, p. Jacka Włosowicza -pułkownik Janusz Stępień, dowódca Samodzielnego Batalionu im. Mjr Henryka Dobrzańskiego ,,Hubala”, Ministerstwo Ochrony Środowiska w Warszawie- płk Zbigniew Zieliński, Samorządu Województwa Świętokrzyskiego- p. Marszałek Andrzej Bętkowski i Radny Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego- p. Artur Konarski, Świętokrzyskiego Kuratorium Oświaty w Kielcach- p. Sławomir Krzysztofik, Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych w Kielcach- kpt. Jarosław Krawiec, Powiatu Włoszczowskiego- wicestarosta Łukasz Karpiński, Gminy Krasocin- wójt Ireneusz Gliściński, Komendy Powiatowej Policji i Komendy Powiatowej PSP we Włoszczowie, Nadleśnictwa Włoszczowa- p. Michał Zieliński, p. Paweł Nowicki, p. Robert Stolarczyk, ŚZŻAK we Włoszczowie- p. Teresa Monka, Łopusznie- p. Stanisław Komisarczyk, w Sędziszowie - p. Adam Bocheński, w Olesznie- p. Anna Resiak, ZŻNSZ im. Brygady Świętokrzyskiej w Olesznie- p. SławomirKomisarczyk, Samodzielnego Batalionu im. Mjr Henryka Dobrzańskiego ,,Hubala” w Końskich- mjr Robert Wielgopolan, SP im. Jana Pawła II w Bukowie- p. Agata Kapelusz - Derejska i p. Beata Mazur, SP im. Bł. Ks. Jerzego Popiełuszki w Cieślach- p. Aneta Jończyk, SP im. AK w Olesznie - p. Teresa Szczepańska, SP nr 2 im. Partyzantów Ziemi Włoszczowskiej we Włoszczowie, Gminnej Biblioteki Publicznej im. Feliksa Raka w Krasocinie - p. Magdalena Kowalczyk, Stowarzyszenia Koło Gospodyń Wiejskich w Olesznie, Towarzystwa Sportowego ,,Płomień Oleszno”. Obchody 79. rocznicy bitwy pod Chotowem zakończył utwór ,,My, pierwsza brygada”, który od 2007r. jest pieśnią reprezentacyjną Wojska Polskiego.

Tekst: Ryszard Kowalczyk, historyk SP im. AK w Olesznie