Get Adobe Flash player

Światowa Konstytucja Praw Dziecka czyli Konwencja o Prawach Dziecka

W dniu 20 listopada 1989 roku Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych uchwaliło po latach negocjacji Konstytucję o Prawach Dziecka. Weszła ona ostatecznie w życie 2 września 1990 roku. Zaczęła obowiązywać od 7 lipca 1991 roku. Konwencja o Prawach Dziecka, nazywana powszechnie Światową Konstytucją Praw Dziecka, obowiązuje w niemal wszystkich państwach na świecie. Dokument składa się z preambuły i 54 artykułów, w których zostały spisane wszystkie prawa, przysługujące każdemu dziecku do ukończenia 18 roku życia. Do podstawowych praw dziecka należą m.in. prawo do wychowywania w rodzinie, prawo do wyrażania własnych poglądów, prawo do edukacji i godziwych warunków życia. Polska miała duży wkład w powstanie Konwencji – była jej inicjatorem, przedkładając w 1978 roku Komisji Praw Człowieka ONZ projekt, który był później dwukrotnie modyfikowany. Na podstawie konwencji powołano do życia Komitet Praw Dziecka - organ nadzorujący jej realizację przez państwa, które ją ratyfikowały.

Przy uchwalaniu Konwencji o Prawach Dziecka szczególnie silny nacisk położono na fakt, że dziecko uznaje się nie za obiekt w rękach rodziców, nauczycieli, organów publicznych, instytucji, lecz za odrębny podmiot w grupie rodzinnej i w innych grupach społecznych.

Podmiotowość dziecka oparto na uznaniu, że jest ono osobą. Dla podkreślenia podmiotowości dziecka, jako osoby, Konwencja przyznała mu określone prawa wynikające z całokształtu praw człowieka i obywatela, gwarantując mu poszanowanie jego tożsamości i godności niezależnie od wieku i stopnia rozwoju.

Konwencja ustanawia status dziecka, oparty na następujących założeniach:

  • dziecko jest samodzielnym podmiotem, ale ze względu na swoją niedojrzałość psychiczną i fizyczną wymaga szczególnej opieki i ochrony prawnej,
  • dziecko, jako istota ludzka, wymaga poszanowania jego tożsamości, godności i prywatności,
  • rodzina jest najlepszym środowiskiem wychowania dziecka,
  • państwo ma wspierać rodzinę, a nie wyręczać ją w jej funkcjach.

Konwencja chroni wszystkie osoby poniżej osiemnastego roku życia, opiera się na czterech podstawowych zasadach:

  1. Dzieci nie wolno dyskryminować ze względu na rasę, kolor skóry, płeć, język, religię, pochodzenie narodowościowe, etniczne czy społeczne,
  2. Dzieci mają prawo do rozwoju we wszystkich aspektach swego życia (rozwój fizyczny, społeczny, duchowy, psychologiczny),
  3. Dobro dziecka należy stawiać na pierwszym miejscu,
  4. Dzieci powinny mieć zapewnione uczestnictwo w decyzjach dotyczących ich życia; przy czym, prawa i wolności osobiste dziecka to:
  • prawo do życia i rozwoju,
  • prawo do tożsamości i identyczności (nazwisko, imię, obywatelstwo, wiedza o własnym pochodzeniu),
  • prawo do swobody myśli,
  • prawo do wyrażania własnych poglądów i występowania w sprawach dziecka dotyczących, w postępowaniu administracyjnym i sądowym,
  • prawo do wychowywania w rodzinie i kontaktów z rodzicami w przypadku rozłączenia z nimi,
  • prawo do wolności od przemocy fizycznej lub psychicznej, wyzysku, nadużyć seksualnych i wszelkiego okrucieństwa;

Prawa socjalne to:

  • prawo do odpowiedniego standardu życia,
  • prawo do ochrony zdrowia,
  • prawo do zabezpieczenia socjalnego,
  • prawo do wypoczynku i czasu wolnego;

Prawa kulturalne to :

  • prawo do nauki,
  • prawo do korzystania z dóbr kultury,
  • prawo do informacji,
  • prawo do znajomości swoich praw.

Konwencja o Prawach Dziecka jest dokumentem obowiązującym w niemal wszystkich państwach świata.

 

UCZESTNICZYMY W PROJEKCIE "PRACOWNIE KOMPUTEROWE DLA SZKÓŁ" WSPÓŁFINANSOWANYM PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ