,,My, mieszkańcy współczesnego Oleszna zawdzięczamy Wam naszą piękną historię i przyszłość”

W niedzielę 29.07.2018 r. odbyła się w Olesznie uroczystość poświęcona 74 rocznicy bitwy pod Olesznem. W roku obchodów 100- lecia odzyskania przez Polskę niepodległości organizatorzy uroczystości: Związek Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych Okręg Świętokrzyski, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej, Gmina Krasocin, Powiat Włoszczowski, Szkoła Podstawowa im. Armii Krajowej w Olesznie oraz Ochotnicza Straż Pożarna w Olesznie zaprosili wszystkich kochających Ojczyznę, aby wspólnie świętować dzień zwycięskiej bitwy.

Patriotyczne uroczystości rozpoczęła defilada złożona z dwunastu pocztów sztandarowych, organizacji kombatanckich NSZ i AK, władz województwa świętokrzyskiego, powiatu włoszczowskiego, gminy Krasocin i mieszkańców Oleszna, którą poprowadził porucznik Cezary Kowalski. Po uroczystej Mszy Świętej, którą w Kościele Parafialnym pod wezwaniem WNMP w Olesznie sprawował proboszcz ks. Jacek Szymański, wszyscy udali się pod pomnik wspólnego zwycięstwa NSZ i AK nad Niemcami.

Dzień ocalenia Oleszna przed zagładą hitlerowską.

Dzień 26 lipca 1944 roku był zwykłym, letnim dniem wytężonej pracy. Zgodnie z oleszyńską tradycją, już od odpustu parafialnego zaczynały się żniwa. Wielu mieszkańców Oleszna było na polu, gdzie w pocie czoła zbierali owoce swojej całorocznej pracy. Z pewnością pośród łanów żyta krzątali się żniwiarze, między polami, a domostwami krążyły zaprzężone w konie furmanki wyładowane snopami zboża. Właśnie w taki dzień zmierzała do Oleszna ekspedycja karna SS, mająca na celu dokonać pacyfikacji miejscowości. Miała to być kara, bowiem wielu mieszkańców Oleszna należało do oddziałów partyzanckich lub udzielało im pomocy. Jakim dramatem była pacyfikacja, dobitnie świadczą przykłady pobliskiej Skałki Polskiej czy też Michniowa, których mieszkańców wymordowano, a zabudowania spalono. Na szczęście Niemcy zostali powstrzymani przez oddział Narodowych Sił Zbrojnych pod dowództwem majora Władysława Kołacińskiego ,,Żbika”. Do walki z Niemcami u boku ,,Żbika” przyłączył się dowódca oddziału Armii Krajowej major Mieczysław Tarchalski ,,Marcin”. Podczas bitwy żołnierze NSZ i AK wspólnie walczyli i ginęli, stawiając zaciekły opór Niemcom zdążającym do Oleszna, aby siać śmierć wśród jego mieszkańców. Zwycięstwo żołnierze ,,Żbika” okupili śmiercią czterech i ranami sześciu swoich towarzyszy. Na polu bitwy polegli: starszy strzelec Tadeusz Celejowski ,,Iskra”, st. strz. ,,Kowalski”, strz. ,,Poświst” i strz. ,,Walczyński”. Dowódca niemieckiej grupy porucznik SS miał przy sobie zaświadczenie i pochwały za dwanaście zwycięskich walk z polskimi partyzantami. A jednak ,,trzynastka” bywa dla niektórych pechowa…, napisze w swoich wspomnieniach mjr Władysław Kołaciński ,,Żbik”.

Kombatanci i władze na straży historii i tradycji.

W uroczystości wzięli udział ostatni żyjący uczestnicy bitwy pod Olesznem, kapitan Stanisław Ambrozik oraz były minister Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Zbigniew Zieliński. Pięknej oprawy dodały poczty sztandarowe Narodowych Sił Zbrojnych Okręg Świętokrzyski, Armii Krajowej z Oleszna, Łopuszna i Włoszczowy, Szkoły Podstawowej im. Armii Krajowej w Olesznie, Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej oraz Byłych Więźniów Politycznych - Koło 101 we Włoszczowie, Samodzielnego Batalionu im. Mjr Henryka Dobrzańskiego ,,Hubala” w Końskich, Okręgu Kieleckiego AK Korpus ,,Jodła”, 10 Świętokrzyskiej Brygady Wojsk Obrony Terytorialnej oraz Ochotniczych Straży Pożarnych Oleszna, Świdna i Chotowa. Przybyli licznie kombatanci i sympatycy NSZ i AK, członkowie Brygady Świętokrzyskiej ONR, z często bardzo odległych części Polski. W uroczystości wzięli również udział: Doradca Wojewody Świętokrzyskiego pan Bartłomiej Dorywalski, Wizytator Świętokrzyskiego Kuratorium Oświaty pan Sławomir Krzysztofik, Członek Zarządu Powiatu Włoszczowskiego pan Józef Siwek, Naczelnik Wydziału Spraw Obywatelskich Gminy Włoszczowa pani Monika Kowalska, Zastępca Wójta Gminy Krasocin pan Jacek Sienkiewicz, radni powiatu włoszczowskiego: pan Dariusz Czechowski, pan Rafał Pacanowski, pan Łukasz Karpiński, radni gminni: pan Antoni Drej, pan Grzegorz Sitkowski, pan Marek Wójcik, pani Magdalena Szklarz, sołtys Borowca pan Adam Szałowski oraz sołtys Oleszna pani Małgorzata Skwarek. Swoją obecnością zaszczycili nas także: Zastępca Świętokrzyskiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej brygadier Tomasz Bajerczak, Komendant Powiatowy Państwowej Straży Pożarnej brygadier Krzysztof Ciosek, dzielnicowy Komendy Powiatowej Policji aspirant sztabowy Marcin Suchacki oraz dyrektor Szkoły Podstawowej im. AK w Olesznie pani Zofia Marcinkowska. Na uwagę zasługuje udział orkiestry dętej OSP w Olesznie oraz zespołu ,,Melodia”, którzy muzyką i śpiewem uświetniły całość tegorocznej uroczystości. Nie zawiedli mieszkańcy Oleszna i pobliskich miejscowości, harcerze oleszyńskiej szkoły, młodzież oraz goście, którzy przybyli m.in. z Warszawy, Łodzi, Piotrkowa Trybunalskiego, Zawiercia, Końskich i Kielc.

Pomnik wspólnego zwycięstwa.

Przy pomniku na ulicy Przedborskiej, wzniesionym w 1990 r. przez członków NSZ na działce należącej do mieszkańca Oleszna Jerzego Kapelusza, głos zabrali zaproszeni goście. Były minister Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Zbigniew Zieliński z wielkim wzruszeniem przywołał w pamięci dzień bitwy pod Olesznem, kiedy on - żołnierz ,,Marcina” i kapitan Stanisław Ambrozik - podkomendny ,,Żbika” stanęli do walki z Niemcami w tamten lipcowy, upalny czas. W dalszych słowach zachęcił do przekazywania historii bitwy oraz tradycji AK i NSZ młodemu pokoleniu Polaków. Następnie Doradca Wojewody Bartłomiej Dorywalski odczytał list Wojewody Świętokrzyskiego pani Agaty Wojtyszek, oddając hołd żołnierzom ,,Żbika” i,,Marcina” oraz dziękując wszystkim za organizację tak podniosłej uroczystości. Głos zabrał także zastępca Wójta Gminy Krasocin Jacek Sienkiewicz, który powiedział, iż nie byłoby uroczystości bitwy pod Olesznem, gdyby nie patriotyczna postawa Jerzego Kapelusza, który wyraził zgodę na wystawienie na swojej działce tego wspaniałego pomnika. W imieniu władz oraz licznych gości podziękował rodzinie Kapelusz, że już od dwudziestu ośmiu lat możemy, dzięki ich uprzejmości, spotykać się, aby świętować kolejne rocznice bitwy pod Olesznem. Po nim radny powiatu włoszczowskiego Łukasz Karpiński podziękował wszystkim za liczny udział oraz pomoc w organizacji uroczystości bitwy pod Olesznem. W dalszej części zastępca Świętokrzyskiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej brygadier Tomasz Bajerczak podziękował za zaproszenie na uroczystość. Wyraził również zadowolenie, iż strażacy OSP w Olesznie angażują się w przygotowanie lokalnych uroczystości. Głos zabrała również redaktor oraz członek Ogólnokrajowego Środowiska Żołnierzy AK Korpus ,,Jodła” w Warszawie Danuta Cirilć, która serdecznie dziękowała organizatorom za przygotowanie niezwykle podniosłej patriotycznej uroczystości. Zwróciła uwagę na wspaniałą atmosferę ludzkiej życzliwości i szacunku oraz dbałości i pamięci o lokalną historię okresu II wojny światowej. Poprosiła również, aby miejscowa szkoła i mieszkańcy Oleszna nie ustawali w pielęgnowaniu tradycji i historii Polski.

Po wystąpieniach gości miał miejsce podniosły apel poległych, podczas którego przywołano żołnierzy, którzy swoim życiem okupili zwycięstwo pod Olesznem. Wyrazem hołdu dla ich bohaterstwa i męstwa na polu chwały były zapalone znicze i liczne wiązanki kwiatów, które złożyły delegacje środowisk kombatanckich ZŻNSZ, ŚZŻAK, Ministerstwa Środowiska, władz województwa świętokrzyskiego, powiatu włoszczowskiego i gminy Krasocin, Świętokrzyskiej Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej, Komendy Powiatowej PSP, Komendy Powiatowej Policji, zarządu Prawa i Sprawiedliwości, Szkoły Podstawowej im. AK w Olesznie.

Uroczystości 74 rocznicy bitwy pod Olesznem zakończyło uroczyste odśpiewanie ,,Roty”.

Autor: Ryszard Kowalczyk, historyk SP im. AK w Olesznie