Edward Karpiński

Zarys historii szkoły w Olesznie w latach 1930 – 1990 

Poprzedni budynek szkolny, obecnie już nieistniejący, był wzniesiony w okresie zaborów w roku 1876 obok placu kościelnego. Była to szkoła, podobnie jak wszystkie inne funkcjonujące wówczas w Królestwie Polskim, nastawiona na rusyfikację polskich dzieci.

Budowę obecnej szkoły „na Piaskach” rozpoczęto w 1930 roku. 31 sierpnia tego roku poświęcono kamień węgielny, a aktu tego dokonał ówczesny proboszcz Parafii Oleszno ks. Stanisław Orłowski w obecności Wójta Gminy Oleszno Antoniego Pioruna, sekretarza gminy Bolesława Michalskiego oraz mieszkańców wsi. Budowa szkoły została sfinansowana przez Urząd Gminy Oleszno. Skarb Państwa przydzielił na ten cel 5000 złotych. Ludność miejscowa wykonała nieodpłatnie szereg prac związanych między innymi z przygotowaniem placu pod budowę, przywozem materiałów budowlanych, itp.

W 1932 roku oddano do użytku dwie sale lekcyjne. W tym też roku przedłużono okres nauki szkolnej do lat siedmiu, gdyż do tego czasu szkoły powszechne liczyły sześć oddziałów.

Stary budynek szkolny zamknięto w 1935 roku. Do 1938 roku trwały jeszcze prace wykończeniowe w nowym budynku. Było w nim osiem sal lekcyjnych i mieszkania dla nauczycieli.

W latach 1930 - 1938 w szkole w Olesznie zapisanych było średnio około 400 uczniów w każdym roku szkolnym, wynika więc z tego, że liczba uczniów w poszczególnych klasach była bardzo duża. Pracowało z nimi 5-6 nauczycieli.

W maju 1956 roku rozpoczęto budowę ogrodzenia placu szkolnego.

Rok szkolny 1939/40 rozpoczęto z opóźnieniem, bo dopiero 1.października. Nauka odbywała się z przerwami spowodowanymi silnymi mrozami oraz zajęciem szkoły przez ludzi wysiedlonych z Poznańskiego. Wiele dzieci przestało uczęszczać do szkoły z powodu braku obuwia i odzieży. Szkołę w tym roku ukończyło tylko trzech uczniów. Również w następnych latach wojny dochodziło do kolejnych przerw w nauce: wiosną 1941 roku budynek szkolny był zajęty przez wojsko niemieckie, zimą 1942 roku zabrakło opału, w roku szkolnym 1944/45 w szkole stacjonowała niemiecka jednostka wojskowa, a w tym czasie przez kilka miesięcy uczniowie wraz z nauczycielami pracowali przy budowie okopów.

W czasie wojny księgozbiór biblioteczny oraz pomoce naukowe zostały przez Niemców wywiezione, sprzęt szkolny prawie całkowicie zniszczony. Nauka odbywała się bez podręczników, v/ przepełnionych klasach liczących 50 - 80 uczniów.

W chwili wyzwolenia Oleszna, tj. w dniu 16. stycznia 1945 roku budynek szkolny był częściowo uszkodzony. Między innymi zostały wybite wszystkie szyby. Pierwsze lata po wojnie były dla szkoły bardzo pracowite; usuwano zniszczenia, dokonano remontu budynku szkolnego, zakończono budowę budynków gospodarczych oraz ubikacji. Dzięki staraniom nauczycielki Zofii Kusińskiej wojewoda kielecki przeznaczył 20 tys. złotych na zakup księgozbioru do biblioteki szkolnej.  Dzięki temu szkoła zorganizowała najpiękniejszą i największą bibliotekę szkolną w powiecie włoszczowskim. W kolejnych latach księgozbiór ten był systematycznie uzupełniany dzięki funduszom otrzymywanym z Inspektoratu Szkolnego oraz dochodom z imprez szkolnych.

W roku szkolnym 1949/50 wprowadzono do klasy piątej obowiązkową naukę języka rosyjskiego. W tym samym roku zorganizowano kurs dla ana1fabetów, który prowadziły nauczycielki Zofia Kusińska i Aniela Kańska. W latach 1957 1975 funkcjonowała również w tym budynku szkolnym dwuklasowa Szkoła  Przysposobienia Rolniczego.

W drugiej  połowie lat pięćdziesiątych zrealizowano kilka bardzo poważnych zadań gospodarczych: przeprowadzono remont kapitalny szkoły, zbudowano ogrodzenie placu szkolnego, doprowadzono elektryczność , zbudowano wodociąg i kanalizację. Ówczesny kierownik szkoły Leon Kusiński tak pisze o tym w Kronice szkoły:

" W końcu listopada 1958 roku pierwszy raz zabłysło światło elektryczne w Olesznie. Była to niezmiernie radosna chwila. W niektórych domach położonych nad tzw. Stokiem i w Koziej Wsi podobno ludzie ujrzawszy u siebie światło przeskakiwali z radości stoły, padali sobie w objęcia i całowali się. Kierownik szkoły (...) pracował w Komisji Elektryfikacji Wsi, występował na zebraniach, tłumacząc potrzebę przeprowadzenia elektryfikacji, brał udział w pracach z uczniami klas VII, itp.

 Należy sądzić, że jego oddziaływania w tym wypadku pozostaną w pamięci społeczeństwa wsi Oleszno i Koziej Wsi na zawsze." 

Od 1966 roku zaczął obowiązywać ośmioklasowy system nauczania w szkołach podstawowych. Po raz pierwszy w historii naszej szkoły klasę ósmą ukończyło w dniu 17 czerwca 1967 roku 23 uczniów.

W roku szkolnym 1969/70 rozpoczęto budowę Domu Nauczyciela, który został zasiedlony w 1972 roku. Bardzo dużo prac przy tej budowie wykonała w czynie społecznym młodzież szkolna. Uczniowie pracowali również przy budowie chodnika na ulicy Szkolnej.

Ówczesny dyrektor szkoły Ignacy Koper podejmował starania o zgodę władz szkolnych na rozbudowę budynku szkolnego. W sierpniu 1975 roku przystąpiono do realizacji tej inwestycji. Dobudowa nowej części budynku, rozpoczęta systemem gospodarczym, trwała ponad pięć lat, a przez kolejny jeszcze rok zakładano instalację wodno-kanalizacyjną i centralnego ogrzewania. W roku szkolnym 1982/83 przystąpiono do kolejnej inwestycji - remontu kapitalnego starego budynku szkoły. Remont obejmował wszystkie roboty łącznie z wymianą stropów, tak że z budynku wybudowanego w 1930 roku pozostały jedynie ściany nośne. W trakcie obydwu tych inwestycji warunki pracy w szkole były bardzo ciężkie, np. w roku szkolnym 1978/79 nauka odbywała się w remizie strażackiej i w lokalu prywatnym, w roku szkolnym 1980/01 zajęcia prowadzone były w nie otynkowanych salach nowego budynku, w roku szkolnym 1982/83 nauczyciele i uczniowie pracowali pod jednym dachem z ekipą murarzy wykonujących remont starej części szkoły.

Od 1975 roku funkcjonuje w szkole świetlica, z której korzystają uczniowie dojeżdżający oraz dzieci, których rodzice pracują zawodowo. Są one objęte dożywianiem w formie zupy, a od 1987 roku również w postaci szklanki gorącego mleka.

W roku szkolnym 1979/80 uczniowie wraz z rodzicami pod kierunkiem kolejnego dyrektora szkoły Ryszarda Kozery wykonali w czynie społecznym boisko do małych gier sportowych.

W roku szkolnym 1983/84 - ze względu na bardzo złe warunki techniczne i higieniczno-sanitarne w dawnym dworku Niemojewskich, przeniesiono funkcjonujące tam dotychczas przedszkole do budynku szkolnego. W tym też roku do szkolnej sieci centralnego ogrzewania podłączono budynek Domu Nauczyciela.

19 listopada 1983 roku odbyła się w szkole szczególnie podniosła uroczystość – udekorowanie zasłużonej dla Oleszna, obecnie już emerytowanej nauczycielki Anieli Kańskiej Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Od września 1986 roku dyrektorem szkoły jest Edward Karpiński, a jego zastępcą Maria Szewczyk. W tych ostatnich latach w szkole pracuje średnio około 20 nauczycieli, 3 nauczycielki przedszkola, 6 pracowników obsługi, 5 palaczy CO oraz uczy się około 300 uczniów w klasach I - VIII i ponad 40 w przedszkolu. Pewnej stabilizacji uległ stan grona pedagogicznego, a to dzięki 11 kompletom mieszkań, które szkoła oddała do dyspozycji rodzinom nauczycielskim.

W działalności gospodarczej prowadzonej w zdecydowanej części w ramach czynów społecznych, główny nacisk położono na drobne remonty i inwestycje oraz na zagospodarowanie terenu wokół budynku szkolnego. Na wiosnę 1990 roku rozpoczęto, również w czynie społecznym, budowa ogrodzenia placu szkolnego. Trwa również budowa wolno stojącej, zadaszonej sceny dla potrzeb imprez szkolnych i środowiskowych. Po zakończeniu tych inwestycji pragniemy rozpocząć starania o pozyskanie środków na budowę sali gimnastycznej i boisk sportowych, gdy ż te obiekty są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania naszej placówki.

Obecnie cała społeczność szkolna pracuje nad przygotowaniem szkoły do nadania jej imienia "Armii Krajowej".