W bieżącym roku szkolnym już po raz kolejny w sobotę tj. 14 czerwca 2025 r. grupa harcerzy i Koło Armii Krajowej z Oleszna wzięli udział w uroczystościach na Wykusie, upamiętniających żołnierzy Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej PONURY – NURT.
Uroczystości na Polanie Wykusowej rozpoczęły się polową Mszą świętą, którą odprawił biskup diecezji radomskiej Marek Stolarczyk w intencji NURTA i jego żołnierzy. Mjr Eugeniusz Kaszyński „NURT” zwany przez kolegów Gedyminem lub po prostu Gedkiem to jeden z najsłynniejszych dowódców partyzanckich AK z Gór Świętokrzyskich. Walczył w wojnie obronnej 1939 r., potem był internowany na Węgrzech. Przedostał się do Francji, gdzie służył w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. Po klęsce Francji znalazł się w Wielkiej Brytanii. Był instruktorem spadochronowym. Zgłosił się do służby w okupowanym Kraju. Jako cichociemny został zrzucony ze spadochronem do Polski. Służył jako inspektor dywersji „Związku Odwetu”, a następnie „Kedywu” Komendy Okręgu Radomsko-Kieleckiego AK. Początkowo był zastępcą mjr Jana Piwnika - PONUREGO.
Po przeniesieniu PONUREGO na Nowogródczyznę został dowódcą Zgrupowań Świętokrzyskich; w czasie koncentracji przed akcją "Burza" - dowódcą I batalionu 2 pułku piechoty Legionów AK, a w październiku 1944 r. - dowódcą 2 pułku piechoty Legionów AK. Przeszedł cały szlak bojowy pułku. Inspirował, opracowywał, a najczęściej dowodził wieloma akcjami i starciami bojowymi od wiosny 1943 r. do późnej jesieni 1944 r. W 1945 r. został awansowany do stopnia majora. Po wojnie zamieszkał w Londynie, zmarł 24 marca 1976 r. Odznaczony Orderem Virtuti Militari, dwukrotnie Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami. Związany uczuciowo z Górami Świętokrzyskimi pragnął, aby jego prochy spoczęły na Wykusie - leśnym wzgórzu w rejonie Wąchocka, gdzie znajdowała się baza operacyjna dowodzonego przez niego zgrupowania. W 1994 r. życzenie to zostało spełnione.
Wśród uczestników uroczystości na Wykusie byli policjanci garnizonu świętokrzyskiego, dla których "Ponury" - aspirant Policji Państwowej, od 1991 roku jest patronem. W tym roku Honorową Policyjną Odznaką Zasługi im. „Ponurego” odznaczono trzech policjantów. Oficjalną część uroczystości zakończył apel poległych, salwa honorowa, złożenie wiązanek kwiatów i zapalenie zniczy przy kapliczce.
Uczestniczyliśmy w plenerowej lekcji historii, która zwłaszcza dla młodych jest wskazaniem do działania mającego chronić od zapomnienia historię, nie tylko Zgrupowań Partyzanckich PONURY - NURT lecz również innych struktur Podziemnego Państwa Polskiego.
Uczestnicy uroczystości
