W niedzielę 24 października 2021r., Szkoła Podstawowa im. Armii Krajowej w Olesznie, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej- koło nr 1 w Olesznie oraz Ochotnicze Straże Pożarne Chotowa i Oleszna zaprosili wszystkich miłujących Ojczyznę, aby w 82 rocznicę wybuchu II wojny światowej, świętować 77 rocznicę zwycięskiej bitwy pod Chotowem, jaką z Niemcami stoczyli 30.10.1944r. żołnierze 1 Batalionu 2 Pułku Piechoty Legionów Armii Krajowej, pod dowództwem mjr Eugeniusza Gedymina Kaszyńskiego ps. ,,Nurt". Patronat honorowy nad uroczystością objęli: Wójt Gminy Krasocin, p. Ireneusz Gliściński oraz Starosta Włoszczowski, p. Dariusz Czechowski.

,,Nikt mogiły krzyżem nie wyznaczył,
Nie wypisał imienia na blasze —
Płytkie łoże w rozerwanej roli
Wykopały kolegów pałasze."

Janina Olszewska, Pieśń o zabitym żołnierzu.

W miejscu wiecznego spoczynku

Na cmentarzu parafialnym w Olesznie, pośród mogił siedmiu partyzantów oddziału ,,Nurta" poległych 30 października 1944r. pod Chotowem, przed symbolicznym grobem mjr ,,Nurta" oraz pomnikiem ku czci żołnierzy AK poległych za Ojczyznę, w otoczeniu 14 pocztów sztandarowych: Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej Ponury- Nurt, 10 Świętokrzyskiej Brygady Obrony Terytorialnej im. mjr Eugeniusza Gedymina Kaszyńskiego ps. ,,Nurt", Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej - Sędziszowa, Oleszna, Włoszczowy, Łopuszna, Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych im. Brygady Świętokrzyskiej w Olesznie, Szkoły Podstawowej im. AK w Olesznie, ZSP nr 1 im. Gen. Władysława Sikorskiego we Włoszczowie, ZSP nr 3 im. Hetmana Stefana Czarnieckiego we Włoszczowie, Ligi Obrony Kraju we Włoszczowie, oraz Ochotniczych Straży Pożarnych z Oleszna, Świdna i Chotowa, ponadto władz samorządowych, wojska, służb mundurowych oraz gości z całej Polski, ks. prefekt Mariusz Rozin przeczytał poruszający wiersz pt.: ,,Pieśń o zabitym żołnierzu" i poprowadził modlitwę w intencji żołnierzy AK oraz wszystkich walczących o niepodległość Polski w okresie II wojny światowej. Następnie prowadzący uroczystość historyk miejscowej szkoły p. Ryszard Kowalczyk powiedział m.in.: Stajemy tu dziś, na tym świętym miejscu, aby ogrzać się w blasku chwały bohaterów spod Chotowa. Mężnych, odważnych i walecznych żołnierzy, którzy w liczbie około 300, dowodzeni przez wspaniałego dowódcę mjr Eugeniusza Gedymina Kaszyńskiego ,,Nurta", z powodzeniem odparli atak żołnierzy 603 dywizji niemieckiego Wehrmachtu, wchodzącej w skład 4 Armii Pancernej. Siedmiu spośród tych, którzy zginęli w walce, spoczywa dziś na partyzanckiej alei oleszyńskiego cmentarza. Jednym z nich jest dwudziestoletni Stanisław Alkiewicz ps. ,,Kniaź", którego śmierć tak opisał w swojej książce śp. Zdzisław Rachtan ,,Halny": ,,...Odskoczyli od Chotowa ze dwanaście kilometrów, ale czy zgubili Niemców? Wstaje szary, ostatni dzień października, gdy zajmują kwatery we wsi Ewelinów. Ale szczęście wyraźnie się od nich odwróciło. Bo zaledwie zdjęli buty, zluzowali pasy, gdy wpadli gońcy z placówki ubezpieczającej od Lasocina. Niemcy! W chałupach lament. Dwóch ewelinowskich chłopów prowadzi batalion w straszne lasy, gdzie bajora i rozlewiska dają tymczasowe schronienie przed Niemcami. Oddziały pacyfikacyjne przeciągają duktami bez przerwy, słychać komendy, rozlegają się serie, to Niemcy przeczesują z broni miejsca podejrzane, do których bagna bronią dostępu. Wśród tego milczenia, na jednej z podwód umiera ,,Kniaź". I on wie, że dookoła Niemcy, więc ostatnie słowa mówi doktorowi ,,Andrzejowi" szeptem: Doktorze... tak młodo umieram... tak głupio... tak mało jeszcze zrobiłem. Żołnierze kompanii ,,Szorta" płaczą. Stare partyzanckie wiarusy nie mogą powstrzymać łez, gdy palcami, aby saperka nie zgrzytnęła zbyt głośno o korzeń, wyrywają z bagna ziemię, przygotowując koledze grób. ,,Bat" scyzorykiem, bo toporek za głośny, ścina młodą brzózkę. Nie gwoździem, a sznurkiem mocuje poprzeczkę krzyża. Kopiowym ołówkiem na białej brzozowej korze pisze tylko te słowa: ,,Świętej pamięci ,,Kniaź" Stanisław Alkiewicz." Zwieńczeniem uroczystości na cmentarzu, była ceremonia złożenia wiązanek kwiatów pod pomnikiem AK przez delegacje: Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich AK ,,Ponury- Nurt”- wiceprezes p. Anna Skibińska, Gminy Krasocin- wicewójt, p. Jacek Sienkiewicz, ŚZŻAK w Łopusznie - prezes p. Stanisław Komisarczyk, Powiatu Włoszczowskiego- starosta p. Dariusz Czechowski i wicestarosta p. Łukasz Karpiński. Następnie goście oraz poczty sztandarowe, pod komendą porucznika Tomasza Dąbczyńskiego z 10 Świętokrzyskiej Brygady Obrony Terytorialnej, udali się do kościoła parafialnego p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Olesznie, gdzie uroczystą Mszę Świętą w intencji poległych, zmarłych i żyjących żołnierzy Armii Krajowej odprawił ks. Mariusz Rozin, zaś homilię wygłosił ks. proboszcz Jacek Szymański. Oprawę muzyczną przygotowały Orkiestra Dęta OSP oraz Zespół ,,Melodia" z Oleszna.

,,A on spokój miał taki na licu,
Jak ten Chrystus w ostatniej godzinie,
Taki spokój miał, jak gdyby wierzył,
Że dla szczęścia Ojczyzny swej ginie."

Janina Olszewska, Pieśń o zabitym żołnierzu

W miejscu, gdzie żołnierze ,,Nurta” zapisali krwią swoje zwycięstwo!
Obchody 77 rocznicy zwycięskiej bitwy zakończyło tradycyjne spotkanie przy pomniku w Chotowie. Po odegraniu ,,Mazurka Dąbrowskiego" oraz powitaniu gości głos zabrała Wiceprezes Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich AK ,,Ponury- Nurt" p. Anna Skibińska, która niezwykle przejmująco mówiła o trudzie i poświęceniu żołnierzy 1 Batalionu 2 Pułku Piechoty Legionów AK: ,,Byli wyjątkowymi ludźmi. Ich dowódca mjr ,,Nurt", walcząc z przeważającymi siłami 603 dywizji niemieckiego Wehrmachtu, wchodzącej w skład 4 Armii Pancernej, potrafił, jak przystało na prawdziwego stratega, wykorzystać naturalne walory terenu- groble i dukty leśne. Dzięki temu udało się zabić 300 Niemców, odnieść zwycięstwo i uratować oddział przed zupełnym rozbiciem przez wroga." Następnie wicestarosta, p. Łukasz Karpiński podziękował wszystkim za przybycie oraz przytoczył słowa śp. Zdzisława Rachtana ,,Halny": ,,Pomnik w Chotowie oraz cmentarz w Olesznie, z mogiłami partyzantów i pomnikiem żołnierzy Armii Krajowej, to kotwice pamięci. Oby dobry Bóg sprawił, aby przyszłe pokolenia o tym nie zapomniały." Jako ostatnia głos zabrała prezes ŚZŻAK w Olesznie, p. Anna Resiak, która stwierdziła, iż narodowa pamięć to obowiązek każdego z nas. Zachęciła, aby dbać o nasze miejsca pamięci, nie tylko od święta, ale przez cały rok. Wspomniała także o śp. Lucjanie Krogulcu ps. ,,Lutek". Dopełnieniem patriotycznego świętowania był uroczysty apel poległych, podczas którego podporucznik Pliszka z 10 Świętokrzyskiej Brygady Obrony Terytorialnej, przywołał poległych pod Chotowem partyzantów, dowódców AK, funkcjonariuszy policji, nauczycieli -wszystkich, którzy w okresie II wojny światowej stawili czoła niemieckiej i radzieckiej okupacji, a po wojnie cierpieli pod jarzmem komunistycznej władzy Polski Ludowej. Na słowa prowadzącego apel, dumnie i godnie, odpowiadali żołnierze kompanii honorowej 10 ŚBOT pod dowództwem podporucznik Tomasza Dąbczyńskiego. Apel zakończyło oddanie salwy honorowej. Po apelu, wdzięczność i pamięć bohaterom spod Chotowa wyraziły wiązanki kwiatów, które złożyły delegacje: Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich AK ,,Ponury-Nurt”, p. Rafał Obarzanek, Powiatu Włoszczowskiego- starosta Dariusz Czechowski i wicestarosta Łukasz Karpiński, Gminy Krasocin- wójt Ireneusz Gliściński, 10 Świętokrzyskiej Brygady Obrony Terytorialnej-mjr Grzegorz Kawalec, Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych w Kielcach- mjr Aleksandra Parys, Komendy Powiatowej Policji- mł. asp. Łukasz Dumin, Komendy Powiatowej PSP- bryg. Zbigniew Starzyk, ŚZŻAK we Włoszczowie, p. Teresa Monka, w Łopusznie, p. Stanisław Komisarczyk, w Sędziszowie, p. Adam Bocheński, w Olesznie, p. Anna Resiak, ZŻNSZ im. Brygady Świętokrzyskiej w Olesznie- członkowie w imieniu prezesa p. Stanisława Komisarczyka, ZPO im. Jana Pawła II w Bukowie- dyrektor Agata Kapelusz, SP im. Bł. Ks. Jerzego Popiełuszki w Cieślach- dyrektor Aneta Jończyk, SP im. Jana Pawła II w Czostkowie- dyrektor Zdzisława Mąkosa, SP im. Armii Krajowej w Olesznie- dyrektor Rafał Pacanowski wraz z Gronem Pedagogicznym i uczniami, Powiatowego Centrum Kulturalno- Rekreacyjnego- dyrektor Teresa Chudy, Stowarzyszenia Koło Gospodyń Wiejskich w Olesznie. Obchody 77 rocznicy bitwy pod Chotowem zakończył wspólny żołnierski obiad, przygotowany przez Koło Gospodyń Wiejskich w Olesznie oraz Dom Pomocy Społecznej we Włoszczowie. Wszystkim zaangażowanym w przygotowanie uroczystości oraz uczestnikom mówimy po staropolsku: Bóg zapłać! Tymczasem złożone pod pomnikiem wiązanki kwiatów oraz zapalone znicze będą, przez najbliższy czas, wymownym świadectwem, pielęgnowania przez lokalną wspólnotę pamięci o wydarzeniach z historii Małej Ojczyzny.

Autor tekstu i zdjęć: Ryszard Kowalczyk, historyk SP im. AK w Olesznie