75 lat temu pod Chotowem - ostatnia bitwa oddziału AK mjr ,,Nurta"

,,Pomnik w Chotowie oraz cmentarz w Olesznie, z mogiłami partyzantów i pomnikiem żołnierzy Armii Krajowej, to kotwice pamięci, Oby dobry Bóg sprawił, aby przyszłe pokolenia o tym nie zapomniały."

Zdzisław Rachtan ps. ,,Halny"

27 października 2019 r. Wójt Gminy Krasocin, Starostwo Powiatowe we Włoszczowie, Szkoła Podstawowa im. Armii Krajowej w Olesznie, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej w Olesznie oraz Ochotnicze Straże Pożarne z Chotowa i Oleszna zaprosili wszystkich kochających Ojczyznę, aby w roku obchodów 80- lecia wybuchu II wojny światowej świętować 75 rocznicę zwycięskiej bitwy pod Chotowem. Patronat honorowy nad uroczystością objęli Wojewoda Świętokrzyski, p. Agata Wojtyszek oraz Marszałek Województwa Świętokrzyskiego, p. Andrzej Bętkowski.

Świętowanie pod sztandarem...

W uroczystości wzięło udział 12 pocztów sztandarowych: Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej Ponury- Nurt, 10 Świętokrzyskiej Brygady Obrony Terytorialnej im. mjr Eugeniusza Gedymina Kaszyńskiego ps. ,,Nurt", Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej- Sędziszowa, Oleszna, Włoszczowy, Łopuszna, Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych im. Brygady Świętokrzyskiej w Olesznie, Samodzielnego Batalionu im. mjr Henryka Dobrzańskiego ,,Hubala” w Końskich, Towarzystwa Przyjaciół Skawiny, Szkoły Podstawowej im. AK w Olesznie oraz Ochotniczych Straży Pożarnych z Oleszna, Świdna i Chotowa.
W uroczystym świętowaniu uczestniczyły delegacje władz powiatu włoszczowskiego, gminy Krasocin, parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Olesznie, Powiatowej Komendy Policji we Włoszczowie, Nadleśnictwa Włoszczowa. Ponadto obecni byli członkowie rodzin bohaterów spod Chotowa: p. Sławomir Jagoliński, zięć Mariana Łyżwy, ps. ,,Żbik" - poległego w bitwie pod Chotowem oraz córka śp. Bolesława Ciesielskiego, ps. ,,Farys II" p. Maria Małgorzata Ciesielska wraz z całą rodziną. Przybyli też liczni goście z Opatowa, Warszawy, Łodzi, Skawiny i Starachowic. O rocznicy pamiętali również: Zespół ,,Melodia" z Oleszna, Orkiestra Dęta OSP w Olesznie, Koło Gospodyń Wiejskich w Olesznie, Grono Pedagogiczne Szkoły Podstawowej im. AK w Olesznie oraz mieszkańcy Świdna, Koziej Wsi, Oleszna i Chotowa. Wśród świętujących obecni byli przedstawiciele mediów: p. Ewa Pociejowska- Gawęda- Radio Kielce i p. Rafał Banaszek - Moja Gazeta Lokalna.

Spotkaliśmy się na partyzanckiej alei

Świętowanie zwycięstwa żołnierzy 1 Batalionu 2 Pułku Piechoty Legionów AK mjr ,,Nurta" rozpoczęło się na cmentarzu parafialnym w Olesznie, gdzie pośród mogił siedmiu partyzantów oddziału ,,Nurta" poległych 30 października 1944 r. pod Chotowem, p. Ryszard Kowalczyk, przypominając historię bitwy, powiedział m.in.: Wiktor Hugo, francuski poeta i polityk żyjący w XIX wieku, zafascynowany odkryciami i wynalazkami, jakie przyniosło to stulecie powiedział w zachwycie: ,,Dziewiętnasty wiek jest wielki, ale dwudziesty będzie szczęśliwy”. Naszym dziewiętnastowiecznym przodkom wydawało się, iż odkrycie zjawiska prądu elektrycznego, promieniotwórczości pierwiastków, promieniowania rentgenowskiego, skonstruowanie telefonu czy też żarówki elektrycznej pozwoli stworzyć prawdziwe niebo już na ziemi. Stojąc wobec wspaniałych osiągnięć ludzkiego geniuszu wszyscy wierzyli iż, nadchodzący XX wiek będzie epoką szczęścia, jakiego człowiek nie zaznał w ciągu całej swojej historii. Dziś wiemy, że wspomniany Wiktor Hugo, jak wielu przed nim, wielce się pomylił w swoich przewidywaniach. W XX wieku człowiek był na samym dnie. W tym najbardziej nieszczęśliwym i najstraszniejszym wieku dyktatorzy Niemiec oraz Związku Radzieckiego rozpętali dwie straszliwe wojny, jakich żyjący ludzie dotąd nie widzieli. W tym wieku pełnym terroru i pogardy człowieka wobec człowieka naszym przodkom -mieszkańcom Gminy Krasocin, udało się zachować honor i godność. To oni wspomagali partyzantów mjr ,,Nurta", głodnych, zmarzniętych, niewyspanych i ściganych wiele dni i nocy przez niemiecką obławę, a którzy z odwagą i poświęceniem bili się pod Krzepinem, Zagórzem, Lipnem i wreszcie Chotowem. Wierzę, iż każdy z żołnierzy spod Chotowa zasłużył, aby móc o sobie powiedzieć tak, jak św. Paweł Apostoł: ,,W dobrych zawodach wystąpiłem, bieg ukończyłem, wiary ustrzegłem. Na ostatek odłożono dla mnie wieniec sprawiedliwości, który mi w owym dniu odda Pan, sprawiedliwy Sędzia."
Następnie ksiądz Andrzej Sadrak poprowadził modlitwę w intencji poległych i zmarłych żołnierzy AK i NSZ. Dopełnieniem modlitwy stał się uroczysty apel poległych, podczas którego starszy kapral Mariusz Kowalski - żołnierz 10 Świętokrzyskiej Brygady Obrony Terytorialnej, przywołał poległych pod Chotowem partyzantów, dowódców AK i NSZ, funkcjonariuszy policji, nauczycieli - wszystkich, którzy w okresie II wojny światowej stawili czoła niemieckiej i radzieckiej okupacji, a po wojnie cierpieli pod jarzmem komunistycznej władzy Polski Ludowej. Na słowa prowadzącego apel dumnie i godnie odpowiadali żołnierze kompanii reprezentacyjnej 10 Świętokrzyskiej Brygady Obrony Terytorialnej pod dowództwem mjr Grzegorza Stęplewskiego. Zwieńczeniem uroczystości była ceremonia złożenia wiązanek kwiatów pod pomnikiem AK przez delegacje: Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich ,,Ponury- Nurt”, Wojewody Świętokrzyskiego- Zastępca Wójta Gminy Krasocin, p. Jacek Sienkiewicz, ŚZŻAK w Łopusznie, ŚZŻAK we Włoszczowie, Starostwa Powiatowego we Włoszczowie, Rady Gminy w Krasocinie, Szkoły Podstawowej im. Armii Krajowej w Olesznie, Towarzystwa Przyjaciół Skawiny.
Następnie goście oraz poczty sztandarowe pod komendą wiceprezesa ŚZŻAK Zarząd Okręgu Kielce mjr Janusza Stępnia oraz porucznika Roberta Sitarza z 10 Świętokrzyskiej Brygady Obrony Terytorialnej udali się do kościoła parafialnego p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Olesznie na uroczystą Mszę Świętą, sprawowaną przez proboszcza ks. Jacka Szymańskiego w intencji poległych, zmarłych i żyjących żołnierzy Armii Krajowej oraz Narodowych Sił Zbrojnych. Mszę Świętą uświetniły swoją grą i śpiewem Orkiestra Dęta OSP oraz Zespół ,,Melodia” z Oleszna.

Rodziny pielęgnujące pamięć o żołnierzach spod Chotowa

Dzięki wsparciu finansowemu Wojewody Świętokrzyskiego, p. Agaty Wojtyszek organizatorzy uroczystości wręczyli dwa pamiątkowe grawertony dla członków rodzin bohaterów walk spod Chotowa. Za aktywny udział w corocznych uroczystościach rocznicowych, upamiętniających bitwę pod Chotowem - stoczoną 30.10.1944 r. oraz za wielopokoleniowe kultywowanie wartości patriotycznych, na oleszyńskim cmentarzu uhonorowany został p. Sławomir Jagoliński, zięć Mariana Łyżwy ps. ,,Żbik" - poległego w bitwie pod Chotowem, natomiast pod pomnikiem wyróżnienie odebrała p. Maria Małgorzata Ciesielska- córka Bolesława Ciesielskiego ps. ,,Farys II" - uczestnika bitwy pod Chotowem. Pamiątkowe grawertony wręczyli: Prezes ŚZŻAK w Olesznie, p. Anna Resiak, Wójt Gminy Krasocin, p. Ireneusz Gliściński, Zastępca Wójta Gminy Krasocin, p. Jacek Sienkiewicz oraz Wicestarosta Włoszczowski, p. Łukasz Karpiński.

W miejscu, gdzie żołnierze ,,Nurta” pisali krwią swoje zwycięstwo!

Obchody 75 rocznicy zwycięskiej bitwy pod Chotowem zakończyło tradycyjne spotkanie przy pomniku. Po odegraniu ,,Mazurka Dąbrowskiego" oraz powitaniu gości uczennica kl. VIII Szkoły Podstawowej im. AK w Olesznie, Wiktoria Karpińska, przedstawiła fragment prozy opisujący bitwę pod Chotowem. Następnie Zastępca Wójta Gminy Krasocin, p. Jacek Sienkiewicz odczytał list Wicewojewody Świętokrzyskiego, p. Bartłomieja Dorywalskiego, w którym napisał m.in.: ,,W 75 rocznicę bitwy pod Chotowem spotykamy się, aby uchronić od zapomnienia bohaterów walk z okupantem. Pamiętamy o ich patriotycznej postawie i okrutnych cierpieniach, jakich doznali w czasie II wojny światowej. Złóżmy hołd poległym w tym symbolicznym miejscu. Odeszli na zawsze, ale pamięć o nich pozostała. To lekcja, której nie wolno nigdy zapomnieć."
Głos zabrała także wiceprezes Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich AK ,,Ponury- Nurt" p. Anna Skibińska, która niezwykle przejmująco mówiła o trudzie i poświęceniu żołnierzy 1 Batalionu 2 Pułku Piechoty Legionów AK: ,,Byli wyjątkowymi ludźmi. Ich dowódca mjr ,,Nurt", walcząc z przeważającymi siłami 603 dywizji niemieckiego Wehrmachtu, wchodzącej w skład 4 Armii Pancernej, potrafił, jak przystało na prawdziwego stratega, wykorzystać naturalne walory terenu - groble i dukty leśne. Dzięki temu udało się zabić 300 Niemców, odnieść zwycięstwo i uratować oddział przed zupełnym rozbiciem przez wroga."
Następnie wicestarosta, p. Łukasz Karpiński odczytał list Starosty Włoszczowskiego, p. Dariusza Czechowskiego, jak również w kilku zdaniach przywołał postacie Zdzisława Rachtana ps. ,,Halny", Bolesława Ciesielskiego ps. ,,Farys II" oraz Henryka Foltyna z Oleszna. Jako ostatni głos zabrał Wójt Gminy Krasocin, p. Ireneusz Gliściński, który w nawiązaniu do słów śp. ,,Halnego" o kotwicach pamięci powiedział, iż aby statek płynął we właściwym kierunku, potrzebuje także marynarzy. Doceniając zaangażowanie w przygotowanie uroczystości patriotycznych na terenie gminy Krasocin, wyróżnił p. Annę Resiak, p. Ryszarda Kowalczyka oraz p. Łukasza Karpińskiego.
Dopełnieniem patriotycznego świętowania był uroczysty apel poległych, po którym wdzięczność i pamięć dla żołnierzy legendarnego ,,Nurta” wyraziły wiązanki kwiatów, które złożyli: Wiceprezes Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich ,,Ponury- Nurt”, p. Anna Skibińska, Wicewojewoda Świętokrzyski, p. Bartłomiej Dorywalski- reprezentował Zastępca Wójta Gminy Krasocin, p. Jacek Sienkiewicz, Wicestarosta Włoszczowski, p. Łukasz Karpiński, Członek Zarządu Powiatu, p. Małgorzata Gusta, Wójt Gminy Krasocin, p. Ireneusz Gliściński, Wójt Gminy Słupia Konecka, p. Robert Wielgopolan, Zastępca Komendanta Powiatowego Policji we Włoszczowie, nadkom. Marek Maj, Wiceprezes ŚZŻAK Zarząd Okręgu Kielce mjr Janusz Stępień, Prezes ŚZŻAK we Włoszczowie, p. Teresa Monka, w Łopusznie, p. Stanisław Komisarczyk, w Sędziszowie, p. Adam Bocheński, w Olesznie, p. Anna Resiak oraz Prezes ZŻNSZ im. Brygady Świętokrzyskiej w Olesznie, p. Stanisław Komisarczyk, Członkowie Stowarzyszenia Koła Gospodyń Wiejskich w Olesznie, Dyrektor Szkoły Podstawowej im. Armii Krajowej w Olesznie, p. Zofia Marcinkowska oraz Członkowie Towarzystwa Przyjaciół Skawiny.

Uroczystości 75 rocznicy bitwy pod Chotowem zakończył wspólny żołnierski obiad, który przygotowali członkowie Koła Gospodyń Wiejskich w Olesznie.

Autor tekstu: Ryszard Kowalczyk, historyk SP im. AK w Olesznie